อะไรคือ ‘สแตนด์อัพคอมเมดี้’

:: บทความโดย : บีเบนซ์ - พงศธร ธิติศรัณย์ (Bebenz Pongsatorn)

หรือถ้าจะถามด้วยคำถามด้านบน แต่ด้วยภาษาที่เขียนต่างกันไปว่า

อะไรคือ แสตนอัพคอมเมดี้ , แสตนอัพคอเมดี้ , สแตนอัพคอมเมดี้

สแตนอัพคอเมดี้ , สแตนด์อัพคอมเมเดี้ยน

ก็ต้องตอบว่า มันก็เป็นอันเดียวกัน เพียงแต่เขียนไม่เหมือนกัน แล้วแต่คนใช้งาน

พ่อขุนรามไม่จับ ขอให้ทราบไว้ว่า ทางเราจะขอใช้คำว่า ‘สแตนด์อัพคอมเมดี้’ ก็แล้วกัน

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว...

คำว่า ‘สแตนด์อัพคอมเมดี้’ มาจากชื่อภาษาอังกฤษ คำว่า Stand Up Comedy

อ่านง่ายๆ ทับศัพท์แบบตรงไปตรงมาและถ้าจะให้เข้าใจง่ายกว่าเดิม

คำว่า สแตนด์อัพคอมเมดี้ มันก็คือ ‘เดี่ยวไมโครโฟน’ นี่แหละ

หรือเรียกสั้นๆ แบบที่ พี่โน้ส - อุดม เรียก ก็คือ ‘เดี่ยว’

และเนื่องจากว่า เราคุ้นชินกับภาพการแสดงของพี่โน้ส ที่ใช้ชื่อว่า เดี่ยวไมโครโฟน

ก็ทำให้เราๆ ท่านๆ เข้าใจ และเรียกเดี่ยวไมโครโฟนว่า การแสดงแบบพี่โน้ส

เราเลยรู้จักคำว่า เดี่ยวไมโครโฟน หรือ การแสดงแบบพี่โน้ส

มากกว่าที่จะรู้จักกับคำว่า สแตนด์อัพคอมเมดี้

แต่ข้อดีคือ ยังไงคำว่า เดี่ยวไมโครโฟน

ก็ชื่อเพราะกว่า หนึ่งไมโครโฟน หรือ ยืนพูดคนเดียวกับไมค์หนึ่งตัว เป็นไหนๆ

ก็ขอขอบคุณพี่โน้สมา ณ ที่นี้

ดังนั้น ข้างล่างถัดไป

คุณจะได้เข้าใจคำว่า สแตนด์อัพคอมเมดี้ มากยิ่งขึ้น

---

ถ้าหากท่าน ได้ลองค้นข้อมูลของการแสดงชนิดนี้ ในต่างประเทศ ให้ลึกลงไป ก็จะได้ยินคำว่า Stand Up Comedy หรือ สแตนด์อัพคอมเมดี้ บ่อยครั้ง

ก็จะเป็นอันรู้กันว่า เป็นการแสดงชนิดเดียวกับประเภทเดี่ยวไมโครโฟนของไทย

ซึ่งในต่างประเทศมีนักแสดงเดี่ยวไมโครโฟนแบบนี้เยอะมาก ถึงมากที่สุด เอาง่ายๆ คือมีประมาณเป็นร้อยๆ พี่โน้สได้ ที่ทำการแสดงชนิดนี้

และท่านจะยิ่งตกใจขึ้นไปอีก เมื่อท่านได้ตาสว่างว่า เค้ามีการแสดงชนิดนี้กันทุกค่ำคืน

เรียกว่า มากแบบที่ถ้าสะดุดขาตัวเองหกล้มลงในหน้าสถานที่คล้ายคลับเมื่อไหร่ ท่านก็จะเจ็บ แต่เจ็บแล้ว หากเงยหน้าขึ้นมา ท่านอาจได้พบกับการแสดงชนิดนี้กำลังดำเนินไป

เยอะขนาดนั้น

ถึงตรงนี้จะเข้าใจแล้วว่า การแสดงสแตนด์อัพคอมเมดี้ หรือเดี่ยวไมโครโฟนของต่างประเทศแสดงกันที่ความถี่ชนิดเหมือนกับการเล่นดนตรีสดในร้านนั่งเล่น

จึงสามารถดูได้ถี่มากขึ้น ได้บ่อยครั้งมากขึ้น หลากเรื่องราวหลายผู้เล่นมากขึ้น

วันไหนเกิดอยากฟังขึ้นมา

ก็สามารถลองสะดุดขาตัวเองให้ล้มหน้าคลับ แล้วเข้าไปนั่งฟังได้เลย

ถ้าจะหาคำนิยามให้กับการแสดงสแตนอัพคอมเมดี้ (Stand Up Comedy)

ก็จะคือ การแสดงสด ที่มีคนเล่าหนึ่งคนถ้วน ไม่ขาดเกิน กับไมค์หนึ่งตัว

หรือเอาจริงถ้าจะถามว่า ไมค์สองหรือสามตัวได้มั้ย

ก็ต้องตอบว่า อันนั้นไม่ใช่ประเด็นสำคัญครับน้องไบร์ท

ประเด็นที่ควรเข้าใจกันคือ

การแสดงชนิดนี้ จะมีหนึ่งคนยืนบนเวทีเพื่อเล่าเรื่องให้ผู้ชมด้านล่างฟัง

โดยเป็นที่เข้าใจตรงกัน ก็ต้องมีความตลกนำพาเรื่องราว

มีอารมณ์ขันให้ผู้ชมได้หัวเราะตัวโยกขำลั่นปรบไม้ปรบมือ

หรือจะแค่ไหล่สั่น และมีเสียงหึๆ

ก็สุดแท้แล้วแต่จะไปกระตุกต่อมผู้ชมคนไหนหรือตรงจริตกับผู้ชมคนใดมากกว่ากัน

เป็นเรื่องของรสนิยม เรื่องของการรับรสชาติที่ต่างกันออกไป

ภาพการแสดงที่เราๆ ท่านๆ คุ้นเคยมายี่สิบกว่าปี ของเดี่ยวไมโครโฟน

ก็ต้องยอมรับอย่างหนักแน่นว่า มีพี่โน้ส อุดม แต้พานิช เป็นคนริเริ่มนำเข้ามาในเมืองไทยและมีผู้ชมหลายหมื่นคนชมการแสดงสดๆ ในแต่ละครั้ง กับอีกหลักล้านที่ดูผ่านหน้าจอบันทึกการแสดง

จริงๆ เราอาจไม่ทราบว่า ไม่ใช่แค่พี่โน้ส หากมีอีกหลายท่านเลยทีเดียว ที่เคยเปิดการแสดงชนิดนี้ พิง ลำพระเพลิง , น้าเน็ก , ครูคริส และอีกหลายท่าน ทั้งหมดนี้ก็เรียกว่า เดี่ยวไมโครโฟน หรือ สแตนด์อัพคอมเมดี้ เช่นเดียวกัน

คือใครก็ตามที่แสดงมหรสพแบบนี้ ชนิดเดียวกันนี้ ก็จะสามารถเรียกชื่อแบบเดียวกันนี้

แต่ทั้งหมดนั้น ก็ใช่ว่าจะมีแต่บุคคลที่มีชื่อเสียง มาเปิดการแสดงสแตนด์อัพคอมเมดี้ ความจริงคือ ก่อนหน้านั้นอาจจะใช่ แต่ทุกวันนี้มีกลุ่มการแสดงสแตนด์อัพคอมเมดี้ ที่ได้ถือกำเนิดเกิดขึ้นมา เป็นคอมมูนิตี้รวบรวมการแสดงชนิดนี้ ไว้ให้ได้รับชมกันมีทั้งรับชมแบบสดๆ หน้าเวที ตัวเป็นๆ หรือแม้แต่ดูผ่านบันทึกการแสดงในยูทูปที่ดูได้ฟรี หรือเสียตังค์ให้รับชมแบบพรีเมี่ยมก็รับชมได้ผ่าน Vimeo

เรียกว่า หากท่านชื่นชอบการแสดงเดี่ยวไมโครโฟนเป็นทุนเดิม กลุ่มนี้เป็นช่องทางธรรมชาติช่องทางใหม่

ที่ชื่อกลุ่มว่า “ยืนเดี่ยว”

กลุ่มนี้มีทั้งบุคคลที่เราคุ้นหน้าคุ้นตากันดีในวงการบันเทิง ในโซเชียลมีเดีย หรือแม้กระทั่ง คนที่เราไม่เคยรู้จัก ไม่ได้เป็นที่รู้จัก ไม่เคยเห็นหน้าเลย ก็มาทำการแสดงได้

จะว่าไปก็คล้ายกับกีฬาฟุตบอล ที่เรารอดูทั้งทีมชาติ และบางทีก็แอบลักดูฟุตบอลแถวหมู่บ้าน ความสนุกคนละรูปแบบ แต่ก็เป็นการดูฟุตบอลเหมือนกัน เป็นการดูสแตนด์อัพคอมเมดี้เหมือนกัน เพียงแต่หลากหลายรสชาติต่างกันไป

ดังนั้น หากท่านติดตามคอมมูนิตี้ที่ชื่อกลุ่มว่า “ยืนเดี่ยว”

ก็จะได้พบกับการแสดงสแตนด์อัพคอมเมดี้มากมายหลายหลายผู้เล่นรับชมได้ในยูทูป หรือในเพจเฟสบุ๊คที่ชื่อเดียวกันหรือกระทั่งขณะนี้

เราอยู่ในยุคเน็ทฟริก (Netfilx) ที่มีการแสดงชนิดนี้เช่นเดียวกันทั้งหมดทั้งมวล สำหรับผู้ที่อยากรู้อยากลองของใหม่ จากรสนิยมของตัวเองก็เปิดไปดู ไปคุ้ยไปลองกันได้ตามสะดวก ที่ไม่ใช่ตลาดน้ำดำเนินสะดวก อันนี้ไม่เกี่ยวแต่อย่างใด

เล่ามาถึงตรงนี้ ท่านก็คงจะทราบกันแล้วว่า..

การแสดงเดี่ยวไมโครโฟน กับสแตนด์อัพคอมเมดี้ (Stand Up Comedy) เป็นสิ่งเดียวกันดังนั้น สิ่งที่อยากจะบอกก็คือ เผื่อคราวหน้าอยากชมการแสดงเดี่ยวไมโครโฟนลองเปลี่ยนการค้นหาเป็นคำว่า

สแตนด์อัพคอมเมดี้ หรือ ยืนเดี่ยว

แล้วท่านอาจจะได้ค้นพบโลกใบใหม่ ที่มีเสียงหัวเราะหลากหลายมากขึ้นกว่าเดิมมากๆ

#ยืนเดี่ยว #สแตนด์อัพคอมิดี้ #เดี่ยวไมโครโฟน